Drukować można na wiele sposobów, sięgając po mniej i bardziej zaawansowane technologie i urządzenia. Każda technika druku ma swoje zalety i wady bądź ograniczenia. Dzisiaj bierzemy pod lupę i porównujemy tradycyjny druk sitowy (tzw. sitodruk) i nowoczesny druk cyfrowy. Obie metody umożliwiają wykonywanie nadruków na różnych materiałach: od papieru i tektury, przez tworzywa sztuczne i metale, po tkaniny. Czym zatem różnią się te dwie techniki? Po którą z nich sięgnąć w konkretnych sytuacjach, np. gdy chcemy wykonać niewielki nakład dowolnego produktu, gdy nasz nadruk ma mieć rozmiar XXL lub gdy zależy nam na zastosowaniu kolorów wg wzornika Pantone?

SITODRUK – CO TO JEST?

Zacznijmy od zagadnienia czym w ogólne jest sitodruk. Sitodruk, czyli druk sitowy, to technika wykonywania nadruków przy pomocy sit (stąd nazwa metody!). Na specjalnie zaprojektowane sita / siatki, zrobione najczęściej z metalu lub włókien syntetycznych i posiadających mnóstwo małych otworów, nakłada się formę drukową / szablon – wykonywanie nadruku polega na przetłoczeniu farby przez matrycę bezpośrednio na materiał.

SITODRUK KROK PO KROKU – WYDRUK METODĄ SITOWĄ

Wykonanie nadruku metodą techniką sitową wymaga odpowiedniego urządzenia oraz dodatkowych akcesoriów i składa się z kilku etapów. Oto szczegóły:

• wybór siatki sitodrukowej – siatka sitodrukowa jest prostokątną ramą (najczęściej wykonaną z aluminium), z napiętą na niej siatką (najczęściej wykonaną z nylonu lub poliestru, ze 100 – 150 włóknami na każdy centymetr siatki i średnicą oczek siatki mierzącą od 34 do 40 mikrometrów);
• przygotowanie formy drukowej / szablonu – polega to na zablokowaniu tych otworów siatki sitodrukowej, które znajdują się w miejscach nie drukujących; formę drukową można wykonać na kilka sposobów, m.in.: ręcznie (naniesienie specjalnego roztworu na wybrane oczka siatki – roztwór po zaschnięciu stworzy nieprzepuszczalną warstwę w danym miejscu siatki), poprzez zastosowanie szablonu wyciętego z folii lub papieru (szablon zasłania miejsca niedrukujące) lub za pomocą emulsji światłoczułych (siatka sitodrukowa powlekana jest specjalną emulsją, które po wyschnięciu jest naświetlana w docelowych miejscach niedrukujących, a następnie płukana w celu usunięcia emulsji nienaświetlonej);
• wybranie i przygotowanie farby sitodrukowej –  w druku sitowy stosuje się kilka rodzajów farb sitodrukowych: rozpuszczalnikowe, wodne, plastizolowe, UV, farby specjalne oraz kleje sitodrukowe. Wybór zależy przede wszystkim od nakładu, podłoża na jakim drukujemy i efektu jaki chcemy uzyskać. Wybór konkretnej farby zależy także m.in. od gęstości siatki sitodrukowej (w przypadku bardzo gęstych siatek z małymi oczkami lepiej sprawdzają się farby wodne) oraz projektu nadruku (nadruki wymagające zastosowania żywych i wysoko nasyconych barw można uzyskać sięgając po farby wodne, a dokładne krycie umożliwiają farby plastizolowe);
• realizacja wydruku – drukowanie polega na przetłoczeniu farby sitodrukowej przez wcześniej przygotowaną formę drukową i szablon na wybrane podłoże (z dowolnego materiału / tworzywa, płaskie lub zakrzywione); przetłaczanie może odbywać się ręcznie lub maszynowo, za pomocą prasy sitodrukowej, tzw rakla.

SITODRUK – WADY I ZALETY

Sitodruk jest technologia drukowania, która zapewnia najwyższa trwałość nadruków oraz daje mnóstwo możliwości jej zastosowania. Jakie są wady i zalety sitodruku?

ZALETY SITODRUKU

Sitodruk to metoda druku, która ma ogromna ilość zalet. Sitodruk gwarantuje doskonały rezultat wizualny i optymalną opłacalność, pod warunkiem, że zastosowanie sitodruku dotyczy dużych nakładów. Najważniejsze zalety sitodruku:

• uniwersalność – możliwość zastosowania sitodruku na różnych materiałach, również elastycznych i nasiąkliwych (m.in. na dzianinach, materiałach i tworzywach sztucznych, papierach i kartonach)
• możliwość efektywnego zadrukowywania tekstyliów, m.in. bawełny t-shirtowej, płótna na torby itp.
• maksymalna trwałość nadruków – bez względu na rodzaj podłoża (nadruki na tekstyliach wykonane metodą sitodruku są odporne na spieranie – ubrania można bezpiecznie prać w pralce, w zalecanych przez producenta odzieży temperaturach)
• odporność nadruków wykonanych sitodrukiem na zmienne warunki atmosferyczne: promieniowanie UV, opady, skrajne temperatury – podłoża zadrukowane sitodrukiem mogą być stosowane wewnątrz i  na zewnątrz budynków
• wysokie nasycenie barw nadruków – możliwość perfekcyjnego odwzorowania projektów
• możliwość uszlachetniania nadruków sitodrukowych poprzez zastosowanie efektu złota, srebra, zamszu czy tzw. puff
• bezkonkurencyjna efektywność i wysoka opłacalność przy dużych nakładach (szacuje się, że granica opłacalność sitodruku jest zlecenia powyżej 100 sztuk).

WADY SITODRUKU

Wady sitodruku wynikają przede wszystkim z czasochłonności procesu przygotowującego urządzenie do wydruku. Najczęściej wymieniane wady sitodruku to:

• wysoka cena
• stosunkowo niska wydajność
• stosunkowo dług czas realizacji zamówienia
• efekt przebijania czerni – występuje w przypadku wykonywania białych nadruków na ciemnych materiałach (przede wszystkim czarnych, granatowych i grafitowych), efekt można niwelować stosując najwyższej jakości farby i materiały
• skomplikowane nadruki należy drukować na najwyższej jakości, gęstych materiałach – słabej jakości materiał nie pozwoli na precyzyjne odwzorowanie projektu
• nieopłacalność niskich nakładów – sitodruku można wykorzystać do zrealizowania jednej sztuki, ale standardowo nie stosuje się tej metody do wykonywania pojedynczych egzemplarzy.

DRUK CYFROWY – CO TO JEST?

Druk cyfrowy to technika wykonywania nadruków, w której wszystkie materiały są opracowywane i dostarczane do urządzenia drukującego w postaci danych komputerowych / plików. Przygotowanie plików do druku zajmuje niewiele czasu (w przypadku braku konieczności wprowadzania jakichkolwiek poprawek – nie więcej niż parę kilka minut), podobnie jak przygotowanie podłoża, na którym będzie realizowany nadruk i samo uruchomienia plotera drukującego. W przypadku druku cyfrowego istnieje możliwość wprowadzania poprawek na każdym etapie realizacji zlecenia (zarówno elementów graficznych, jak i tekstowych) – spersonalizowany może być każdy nadruk.

METODY I TECHNIKI DRUKU CYFROWEGO

W ramach druku cyfrowego sięga się po różne metody i techniki. Urządzenia do użytku domowego lub biurowego, najczęściej pracują w oparciu o metodę druku laserowego (drukowanie elektrofotograficzne). Nadruk jest tutaj realizowany jest za pomocą wiązki laserowej i proszku barwiącego (tonera), który jest przenoszony na zadrukowywane podłoże i zespalany z nim termicznie.

Z kolei w urządzeniach do druku wielkoformatowego (ploterach drukujących) stosuje się m.in.:

• druk cyfrowy lateksowy – nadruk wykonywany z użyciem barwników na bazie wody;
• druk cyfrowy solwentowy – nadruk wykonywany z użyciem barwników rozpuszczonych w cykloheksanolu, nadruki charakteryzują się bardzo wysoką odpornością na warunki atmosferyczne;
• druk cyfrowy ekosolwentowy – nadruk wykonywany z użyciem farb opartych na kwasie mlekowym (bezpieczniejszym dla środowiska i człowieka niż cykloheksanol), nadruki charakteryzują się wysoką jakością, ale nieco niższą odpornością na warunki zewnętrzne;
• druk cyfrowy UV – najnowocześniejsza technika druku cyfrowego, w której stosuje się tusze polimerowe utwardzane promieniowaniem UV; nadruki wykonywane są na ploterach stołowych i rolowych; druk UV umożliwia wykonywanie nadruku na dowolnej powierzchni – zarówno wielkoformatowych plakatach / billboardach, jak i niewielkich gadżetach reklamowych; nadruki UV powstają poprzez napylenie na daną powierzchnię tuszu polimerowego, który następnie jest utwardzany i utrwalany za pomocą lamp LED; nadruki wykonane techniką druku UV cechuje bardzo wysoką wytrzymałość, odporność na zmienne warunki pogodowe i blaknięcie.

DRUK CYFROWY – ZALETY I WADY

Druk cyfrowy to technologia umożliwiająca wykonywanie wydruków od ręki, szybko i ekonomicznie, bez względu na ilość pojedynczych egzemplarzy i ich powtarzalność / niepowtarzalność.

Zalety druku cyfrowego:

• możliwość ekspresowego podjęcia i realizacji zlecenia – druk cyfrowy nie wymaga żadnych przygotowań
• możliwość zlecenia pojedynczych wydruków / nadruków
• opłacalność nawet przy niewielkim nakładzie
• możliwość dowolnego personalizowania wydruków w ramach jednego zlecenia (np. wydruk imiennych zaproszeń czy dyplomów)
• możliwość utrwalenia / podniesieni trwałości wydruku poprzez zastosowanie laminatu
• możliwość uszlachetniania wydruków poprzez zastosowanie dodatkowych materiałów wykończeniowych (np. wybiórcze wykorzystanie lakieru daje efekt trójwymiarowości)
• możliwość przeprowadzenia dowolnych prac obróbkowych bezpośrednio po zadrukowaniu wybranego podłoża
• możliwość zadrukowywania wszystkich podłoży nienasiąkliwych, m.in. pleksi, szkła czy metalu.

Wady druku cyfrowego to przede wszystkim ograniczona paleta kolorystyczna, choć dynamiczny rozwój technologiczny umożliwia coraz lepsze i skuteczniejsze odwzorowywanie barw z palety Pantone.

DRUK SITOWY I DRUK CYFROWY – ZESTAWIENIE

Wiesz już czym są druk sitowy i druk cyfrowy. Czas na porównanie obydwu technik, czyli zestawienie ich możliwości oraz najważniejszych zalet i wad lub ograniczeń.

URUCHOMIENIE PRODUKCJI

Uruchomienie produkcji dowolnych materiałów, do zadruku których zdecydowaliśmy się sięgnąć po druk sitowy, to proces czasochłonny i pracochłonny, wymagający dodatkowego oprzyrządowania oraz specjalistycznych umiejętności i sporego doświadczenia osoby, która obsługuje dane zlecenie.

Uruchomienie produkcji tych samych materiałów z użyciem druku cyfrowego zajmuje nawet kilkadziesiąt razy mniej czasu, nie wymaga żadnych dodatkowych sprzętów i akcesoriów, a osobie obsługującej zlecenie wystarczą podstawowe umiejętności z zakresu przygotowywania i obróbki plików.

WPROWADZENIE ZMIAN W PROJEKCIE

Wprowadzenie jakichkolwiek zmian w przygotowanym do druku sitowego projekcie, w zdecydowanej większości przypadków oznacza… konieczność rozpoczęcia procesu uruchamiania produkcji od początku!

Wprowadzenie dowolnych zmian w pliku, który chcemy przenieść na wybrany materiał za pomocą druku cyfrowego jest bezproblemowe i nie generuje żadnych dodatkowych kosztów – wystarczy wprowadzić pożądane zmiany i można kliknąć ctrl+p.

JAKOŚĆ WYDRUKU, PALETA KOLORÓW I KRYCIE

Jakość wydruku sitowego w większości przypadków nie jest w stanie dorównać jakości wydruku cyfrowego, za pomocą którego możliwe jest realizowanie nawet najbardziej skomplikowanych zleceń, np. nadruków zawierających dużą ilość drobnych szczegółów.

Z kolei druk sitowy pozwala na użycie kolorów wg wzornika Pantone, co jest nieosiągalne dla druku cyfrowego. Ponadto sitodruk zapewnia lepszą jakość krycia przy tzw. aplach (czyli kryciach pełnych) i najczęściej wyższą trwałość nadruku na podłożach niewsiąkliwych.

PODŁOŻE NADRUKU

Zarówno druk sitowy, jak i druk cyfrowy umożliwiają drukowanie na wielu różnych powierzchniach, zapewniając dość dobrą, wysoką lub bardzo wysoką jakość oraz precyzyjne oddanie kolorów i wzorów. Drukowanie sitowe i drukowanie cyfrowe możliwe jest m.in. na papierach, tekturach i kartonach, tworzywach sztucznych, metalu i drewnie, betonie oraz tekstyliach.

WIELKOŚĆ / FORMAT WYDRUKU

Wielkość wydruku w technice sitowej jest ograniczona wielkością matrycy i sita. Większe projekty mogą być wykonywane w sitodruku w częściach, co jednak niemal zawsze wiąże się z obniżeniem jakości wizualnej finalnego produktu.

Technika cyfrowa umożliwia drukowanie zarówno niewielkich wzorów, jak i drukowanie wielkoformatowe. W parku maszyn D-POS znajdują się m.in. plotery do druku stołowego, za pomocą którego możliwe jest drukowanie w maksymalnym formacie 2,1 m x 3,1 m oraz ploter do druku rolowego, na którym można wykonać nadruk o szerokości 1,6 metra i dowolnej długości, np. 50 metrów. To drugie urządzenie i cyfrowy druk rolowy jest wykorzystywany m.in. do tworzenia elastycznych banerów z siatek mesh, które są np. umieszczane na rusztowaniach budynków.

EKONOMIA WYDRUKU

Biorąc pod uwagę czynności, które należy wykonać w celu uruchomienia produkcji w sitodruku i druku cyfrowym – łatwo się domyślić, że w przypadku pojedynczych wydruków oraz niewielkich nakładów drukowanie sitowe jest nieopłacalne. W pozostałych przypadkach należy zawsze wziąć pod uwagę relację jakości wydruku, możliwości dokonywania zmian w trakcie drukowania nakładu oraz dostępności interesującego nas formatu wydruku do ceny usługi.

Realizacja prostych, niewielkich nadruków wykonywanych w setkach lub tysiącach egzemplarzy będzie tańsza przy wykorzystania druku sitowego.

PODSUMOWANIE

Drukowanie sitowe i drukowanie cyfrowe to dwie z kilku współcześnie wykorzystywanych technik druku. Sitodruk jest metodą tradycyjną, w której uruchomienie produkcji wymaga sporych nakładów czasu i pracy oraz umiejętności i dodatkowego oprzyrządowania. Druk cyfrowy to wiele różnych technik i metod, stosowanych zarówno w niewielkich urządzeniach drukujących (do domowego lub biurowego użytku), jak i ploterach drukujących przeznaczonych do realizowania druku wielkoformatowego, na skalę przemysłową. Porównanie obydwu metod drukowania, w zdecydowanej większości aspektów wypada na korzyść druku cyfrowego – łatwe i szybkie uruchomienie produkcji, zapewnienie wysokiej jakości wydruku, możliwość ekonomicznego druku pojedynczych egzemplarzy i niewielkich nakładów oraz bezproblemowa personalizacja nadruków.